Η ημικρανία ως συναίσθημα των νευρώνων

Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος MD, PgD, Νευρολόγος, Κέρκυρα.  Πέρα από τις φυσικές προσαρμογές μας και τη μεταβολή της δραστηριότητάς μας και του τρόπου ζωής μας, που δεν είναι πάντα εφικτά ή/και ούτε επιθυμητά, η ανακούφιση της ημικρανίας μπορεί να προέλθει μέσα από συμπτωματικές παρεμβάσεις πρόληψης της κρίσης ή συμπτωματικής ανακούφισης της κρίσης.

Κυρίαρχη θέση έχουν εδώ οι φαρμακολογικές παρεμβάσεις, αλλά και εναλλακτικές προσεγγίσεις λιγότερο ή περισσότερο νατουραλιστικές. Όποια προσέγγιση και αν λάβει προτεραιότητα, οι βασικές προϋποθέσεις της θεραπείας είναι τρεις: πρώτη, η επίτευξη ομοφωνίας μεταξύ του ειδικού στην κεφαλαλγία και της/του ασθενούς, δεύτερη, η ευελιξία και η ετοιμότητα για δοκιμή και των άλλων προσεγγίσεων αν οι πρώτες δεν αποδώσουν και τρίτη, η συμφιλίωση με την ημικρανία μας, το ξεπέρασμα της άρνησης, της διαπραγμάτευσης και του θύμου, του φόβου που μας προκαλεί, η αποδοχή της και γιατί όχι, και η άντληση μέσα από την ημικρανία μας χρήσιμων διδαγμάτων και κατανοήσεων για τη ζωή μας.

Ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβουμε την ημικρανία είναι να τη δούμε ως ένα «συναίσθημα»! Θα μου πείτε, καταρχάς, τι είναι συναίσθημα. Ας πούμε ότι το συναίσθημα δεν στοχεύει σε συγκεκριμένες πράξεις, αλλά είναι οτιδήποτε «κουρδίζει» τον εγκέφαλο μας προς μια συγκεκριμένη στάση πρόσληψης των ερεθισμάτων και αντίστοιχα, προς μεταβολή της πιθανότητας συγκεκριμένων πράξεων και όχι άλλων. Το συναίσθημα, δηλαδή, είναι μια πρόβλεψη στην κατασκευή του εγκεφάλου μας που δεν τον κλειδώνει προς μια συγκεκριμένη διαδρομή, αλλά μετακινεί τις πιθανότητες πρόσληψης και απάντησης προς μια κατεύθυνση. Αλλάζει την πιθανότητα, χωρίς βέβαια να προκαθορίζει τις τελικές πράξεις μας, αφού αυτές παραμένουν πάντα προϊόν της τελικής απόφασης.

Η ημικρανία μοιάζει λοιπόν με ένα συναίσθημα. Αν το λέγαμε ποιητικά, θα λέγαμε ότι είναι το συναίσθημα όχι εμάς αλλά των ίδιων των νευρώνων μας! Όταν πονάω, αν και ως κάποιο βαθμό μπορώ να αποφασίσω διαφορετικά πιέζοντας τον εαυτό μου να ξεχάσει τον πόνο, κατά τη φάση της ημικρανίας, η νευρωνική μου κατάσταση είναι τέτοια ώστε να μεγιστοποιείται η αμυντική αντίδρασή μου στα ερεθίσματα του έξω κόσμου και του σώματός μου. Κατά τρόπο επώδυνο ή και γενικότερα δυσφορικό, όπως με ναυτία, φωτοφοβία, ηχοφοβία, ζάλη κλπ., έτσι ώστε να ωθούμαι προς μια συγκεκριμένη κινητοποίηση, π.χ. με αποφυγή της δραστηριότητας, με ανάπαυση, με ηρεμία ή με ύπνο.

Απέναντι σε ποια ερεθίσματα αμύνεται ο εγκέφαλος; Αυτό εξαρτάται από τον τρόπο ζωής και από άγνωστους παράγοντες: π.χ. ηλιακό φως, έντονη σωματική άσκηση, μυική τάση, αϋπνία, απότομη μεταβολή ρουτίνας, διατροφικά στοιχεία κλπ. Τα ερεθίσματα αυτά, αθώα γενικώς, στους ημικρανιακούς πάσχοντες μετατρέπονται σε αυτό που ονομάζουμε εκλυτικούς παράγοντες.

Η κρίση της ημικρανίας είναι λοιπόν μια προσωρινή νευρωνική κατάσταση, στην οποία περιέρχονται οι νευρώνες των πασχόντων από ημικρανία για λόγους όχι πάντα σαφείς. Γιατί όμως κάποιοι εμφανίζουν ημικρανία και κάποιοι όχι; Τι εξατομικευμένα ευθύνεται για αυτή τη μετάπτωση;

Σίγουρα πρόκειται για μια διαφοροποίηση της κατασκευής του εγκεφάλου των πασχόντων, στο επίπεδο των κυτταρικών υποδοχέων των νευροδιαβιβαστών και στο επίπεδο των νευρωνικών κυκλωμάτων της αισθητικότητας, αυτό που θα ονομάζαμε «ημικρανιακός εγκέφαλος». Αν η ημικρανιακή κρίση είναι συναίσθημα, τότε η ημικρανία είναι ένας χαρακτήρας του νευρικού συστήματος, καθοριζόμενος βιολογικά ή αναπτυξιακά ή και τα δύο. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να είναι σίγουρος αν η ημικρανία αποτελεί την έκφραση γενικότερων βιολογικών ή προσαρμοστικών αναγκών του οργανισμού που στους μη ημικρανιακούς ικανοποιούνται ή εξωτερικεύονται με άλλον τρόπο. Δεν είμαστε σίγουροι δηλαδή για το ότι αυτοί που δεν παθαίνουν ημικρανία δεν παθαίνουν τίποτα ή παθαίνουν κάτι άλλο (π.χ. φθορά των αγγείων τους), ως προϊόν των ίδιων ερεθισμάτων.

Σημαντικό στοιχείο της διαφοροποίησης, αλλά όχι υποχρεωτικό, είναι το γυναικείο φύλο, υπό την έννοια της βιολογίας της αναπαραγωγής. Η πτώση των οιστρογόνων κατά το τέλος της δεύτερης φάσης του κύκλου συνεπάγεται απότομη μετακίνηση προς την ημικρανιακή κατάσταση των νευρώνων. Για το λόγο αυτό, οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά ημικρανία, σε ποσοστό περίπου 7-πλάσιο των αντρών. Αλλά προφανώς αυτό δεν εξηγεί παρά μόνο ένα μέρος του παζλ, τα κομμάτια του οποίου η επιστημονική κοινότητα προσθέτει προοδευτικά, ώστε η τελική εικόνα να διαγράφεται όλο και πιο καθαρά.

Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος MD, PgD
Νευρολόγος
Πιστοποιημένο Ιατρείο Κεφαλαλγίας Κέρκυρας
Corfu Headache Clinic
6974305450
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

 

  • Προβολές: 4502
Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 2017 από μια ομάδα ασθενών με ημικρανία ή άλλες κεφαλαλγίες. Απευθύνεται σε όσους ταλαιπωρούνται από πονοκεφάλους (ημικρανία, κεφαλαλγία τάσεως, αθροιστική κεφαλαλγία ή άλλου τύπου κεφαλαλγία) και κατοικούν στην Ελληνική επικράτεια.

Στοιχεία Επικοινωνίας

Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία & Κεφαλαλγία Ελλαδος

Τηλέφωνο: (+30) 690 86 83 806
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Διεύθυνση: Γ' Σεπτεμβρίου 144112 51, AΘHNA


© 2017 - 2023  Kefalalgies.gr. All rights reserved.